<p>W ostatnich badaniach naukowych pojawiły się nowe, istotne informacje dotyczące genotypu CYP2C19 i jego wpływu na skuteczność oraz bezpieczeństwo terapii klopidogrelem (lek stosowany w leczeniu udarów mózgu i przemijających ataków niedokrwiennych). Badania te dostarczają cennych danych, które mogą mieć znaczenie w praktyce klinicznej, zwłaszcza w kontekście personalizacji terapii antypłytkowej.</p>
<h2>Wprowadzenie do problematyki udarów mózgu i terapii klopidogrelem</h2>
<p>Udar mózgu dotyka ponad 7 milionów osób rocznie na całym świecie i jest drugą co do częstości przyczyną zgonów. Około 80% wszystkich udarów to udary niedokrwienne, a 15-30% przypadków poprzedzają przemijające ataki niedokrwienne (TIA). Pacjenci, którzy przeżyli udar, są narażeni na ryzyko kolejnych poważnych zdarzeń naczyniowych i powinni otrzymywać leczenie zapobiegawcze, w tym terapię antytrombotyczną, poprawę stylu życia oraz kontrolę czynników ryzyka naczyniowego, takich jak nadciśnienie, dyslipidemia i cukrzyca.</p>
<h2>Rola klopidogrelu w terapii zapobiegawczej</h2>
<p>Terapia antypłytkowa oparta na klopidogrelu jest podstawowym leczeniem zapobiegającym wtórnym udarom mózgu, obok aspiryny. Niemniej jednak, jedna trzecia do połowy pacjentów doświadcza nawrotów udaru lub innych zdarzeń niedokrwiennych podczas terapii antypłytkowej, z najwyższym ryzykiem nawrotu obserwowanym w pierwszym roku leczenia. Oporność na klopidogrel, związana z polimorficznymi wariantami genu CYP2C19, może przyczyniać się do tego ryzyka, co podkreśla znaczenie badań nad genotypowaniem CYP2C19 w kontekście terapii klopidogrelem.</p>
<h2>Metodologia badania</h2>
<p>W badaniach przeprowadzono systematyczny przegląd literatury oraz metaanalizę, obejmującą 8 badań przeprowadzonych w populacjach nieazjatyckich, które dostarczyły danych na temat wpływu genotypu CYP2C19 na wyniki kliniczne pacjentów z udarem mózgu lub TIA. Analizowano ryzyko wystąpienia udaru, złożonych zdarzeń naczyniowych oraz krwawień w kontekście nosicielstwa alleli CYP2C19 o obniżonej funkcji (LOF).</p>
<h2>Wyniki badania</h2>
<h3>Ogólne wyniki analizy</h3>
<p>W analizie uwzględniono 1673 pacjentów z udarem lub TIA, a wyniki wskazały, że nosiciele alleli CYP2C19 LOF mają zwiększone ryzyko nawrotu udaru w porównaniu do nienosicieli (RR: 1.68, 95% CI: 1.04–2.71, P=0.03). Nie stwierdzono jednak istotnego związku z ryzykiem złożonych zdarzeń naczyniowych ani krwawień.</p>
<h3>Analiza według pochodzenia etnicznego</h3>
<p>W szczególności, pacjenci europejskiego pochodzenia, nosiciele alleli CYP2C19 LOF, również wykazali wyższe ryzyko udaru (RR: 2.69, 95% CI: 1.11–6.51, P=0.03). Wyniki te potwierdzają, że genotyp CYP2C19 ma istotne znaczenie w kontekście skuteczności terapii klopidogrelem w populacjach nieazjatyckich.</p>
<h2>Dyskusja i implikacje kliniczne</h2>
<p>Otrzymane wyniki sugerują, że genotypowanie CYP2C19 może mieć kluczowe znaczenie w personalizacji terapii antypłytkowej u pacjentów z udarem mózgu lub TIA. W przypadku nosicieli alleli LOF, rozważenie alternatywnych leków, takich jak tikagrelor, może być korzystne, zwłaszcza gdy aspiryna jest przeciwwskazana.</p>
<h2>Podsumowanie i przyszłe kierunki badań</h2>
<p>Podsumowując, badania te dostarczają umiarkowanych dowodów na to, że nosiciele alleli CYP2C19 LOF mogą nie odnosić pełnych korzyści z terapii klopidogrelem po udarze mózgu lub TIA. W związku z tym, dalsze badania, w tym duże badania farmakogenetyczne, są niezbędne, aby potwierdzić te wyniki i zbadać interakcje genów oraz środowiska, które mogą wpływać na skuteczność terapii.</p>
Bibliografia
Cargnin Sarah, Ferrari Federica and Terrazzino Salvatore. Impact of CYP2C19 Genotype on Efficacy and Safety of Clopidogrel-based Antiplatelet Therapy in Stroke or Transient Ischemic Attack Patients: An Updated Systematic Review and Meta-analysis of Non-East Asian Studies. Cardiovascular Drugs and Therapy 2023, 38(6), 1397-1407. DOI: https://doi.org/10.1007/s10557-023-07534-0.
